Để hiểu rõ hơn về công dụng của những bộ phận này, hãy hình dung một chiếc xe không có lò xo, nó sẽ “ngồi bệt” xuống đất, hoặc nó sẽ giống như cấu tạo xe đạp. Chạy nhanh và sụp ổ gà, xe sẽ gãy đôi.
Giờ hãy hình dung một chiếc xe có lò xo mà không có giảm xóc: Bản thân sự đàn hồi của lò xo rất tốt, khi ta sụp một ổ gà, lò xo bắt đầu co dãn và chiếc xe sẽ giống như đi trên sóng biển. Và nếu khi lò xo co hết lại (hết hành trình) mà sụp thêm phát ổ gà nữa, xe lại gãy.
Như vậy, lò xo và giảm xóc là 2 yếu tố ràng buộc lẫn nhau để tạo ra khả năng vận hành của chiếc xe. Chúng có nhiệm vụ khác nhau nhưng được thiết kế để làm việc cùng nhau.
Lò xo cần đảm nhiệm việc cho bánh xe đi lên đi xuống. Được thiết kế dựa trên tải trọng, nhu cầu sử dụng. Nếu lắp lò xo to đùng của xe 4 tấn lên xe 1 tấn, tất nhiên nó sẽ rất “lười” làm việc, và tạo ra chiếc xe rất xóc. Ngược lại, lò xo của xe bé mà lắp xe to, tất nhiên nó sẽ sụm xuống và có thể nói, ta chả có lò xo nữa.
Vì cấu tạo của giảm xóc khá là khó hiểu, tôi sẽ đơn giản hóa để dễ hiểu hơn: Ngoài việc dập tắt dao động của lò xo gây ra, giảm xóc còn có nhiệm vụ hóa giải những lực tác động lên xe, sinh ra khi xe chạy.
Làm việc trên nguyên lý chuyển xung động từ bánh xe thành hành trình của giảm xóc, giảm xóc được cấu tạo để hóa giải xung động này thành 1 dạng năng lượng khác - nhiệt độ.
Để dễ hiểu, hãy hình dung, ta có 1 chiếc xi-lanh kim tiêm. Để bơm hết dung dịch qua đầu mũi tiêm, dù có dùng sức mạnh bao nhiêu, thì cũng không thể bơm nhanh bằng việc tháo cái kim tiêm ra khỏi xi-lanh.
Giảm xóc hóa giải xung động theo nguyên lý tương tự, nghĩa là dồn dung dịch chất lỏng (ở đây là dầu) qua những lỗ nhỏ (còn gọi là van). Xung động càng mạnh thì năng lượng sinh ra càng nhiều, và ở đây việc dầu chảy qua những van nhỏ đã biến xung động thành dạng năng lượng mới là nhiệt độ.
Chính vì vậy, với những giảm xóc bị chảy dầu, ta có thể đánh giá là nó đã hỏng. Ngoài ra, vì phải làm việc với nhiệt độ cao, giảm xóc cần được cấu tạo từ những chất liệu chịu nhiệt tốt. Một số loại rẻ tiền không chịu được nhiệt độ cao, sẽ nhanh hỏng khi chạy nhiều trên đường xấu (giảm xóc hoạt động nhiều).
Đón xem bài tiếp: Các loại giảm xóc ô tô
