Chiếc xe Mazda 1200 ra đời từ thập niên 1960 của thế kỷ trước thuộc sở hữu của anh Nguyễn Xuân Đạt – một người thích và đam mê xế cổ.
Theo anh Đạt, chiếc xe Mazda 1200 này có giá trị lịch sử và văn hoá riêng khá thú vị. Hơn nữa, sở dĩ anh mê mẩn với chiếc xe trước hết còn ở độ hiếm của nó.
Chiếc Mazda 1200 của anh Đạt được sản xuất tại Nhật vào khoảng những năm từ 1968 đến 1970. Thời điểm đó, dòng xe này chủ yếu được đưa sang thị trường Mỹ để tiêu thụ. Vì thế, vào những năm 70, người ta thấy xuất hiện tại Sài Gòn những chiếc xe Mazda 1200 do quân đội Mỹ cung cấp cho Ngụy quyền, tuy nhiên, chúng có số lượng rất ít.
Đến năm 1975, chiếc Mazda 1200 của anh Đạt bây giờ khi đó là tài sản thu được từ Ngụy quyền và được trưng dụng trở thành tài sản Nhà nước. Cơ quan quản lí chiếc xe này là Ban Tài chính quản trị TPHCM đã đăng kí biển số mới: 51A – 2373 với màu trắng nguyên bản. Chiếc xe thường xuyên chở một vị Vụ trưởng khi đó, sau này là cán bộ cấp cao của Nhà nước.
Sau nhiều năm liền phục vụ trong cơ quan Nhà nước, đến năm 2000, chiếc Mazda 1200 đã được thanh lí, sang tên và mang biển số mới: 52T – 6285. Người chủ chiếc xe lúc đó là ông Đỗ Ngọc Quế, sau một vài năm sử dụng đã cùng chiếc xe chạy ròng rã ra Hà Nội để cho con trai ông là một văn nghệ sĩ. Chiếc Mazda 1200 vì thế nhiều lần được mượn đóng phim, trong đó, xuất hiện trên bộ phim truyền hình nổi tiếng “Mùa lá rụng trong vườn”.
Năm 2008, anh Đạt – chủ sở hữu hiện tại của chiếc xe - đã may mắn mua lại được và đổi đăng kí mới với biển số 30S – 4151. Kể từ khi mua về, một năm làm bạn và tự hào với Mazda 1200 của anh được đánh đổi bằng sự vất vả phục chế, sơn sửa và cố giữ lại những chi tiết nguyên bản.
Từ khi sở hữu chiếc xe, người đàn ông mê xe cổ này cũng phải mất một năm để phục chế, dựng lại chiếc xe trông như hiện tại. Sẵn niềm đam mê và có chút tay nghề kĩ thuật, anh Đạt cũng tự tay tham gia vào nhiều công đoạn làm xe.
Anh Đạt kể: “Lúc mình mới lấy xe, chiếc Mazda 1200 này trông chẳng khác một đống sắt vụn, nhưng được cái máy móc, khung gầm, hộp số còn nguyên bản. Mỗi chi tiết sửa lại hay thay thế là cả một câu chuyện. Ví như phần làm vỏ hay sơn, mình đều giám sát trong suốt quá trình thực hiện. Các chi tiết ốp inox, mình giao xe cho anh bạn chuyên làm inox đi 1 tháng để nghiên cứu, lắp đặt các chi tiết vào xe cho phù hợp. Phần ốp gỗ nội thất cũng phải nhờ người bạn làm chủ xưởng gỗ chọn loại tốt nhất, tự tay ốp vào táp lô”.
Toàn bộ nội thất được anh Đạt dựng lại theo hướng nguyên bản từ ghế da, hệ thống loa, đầu đọc băng và FM. Phần máy nguyên bản được giữ lại, các bộ phận nhỏ khi cần phải thay thế đều được anh nghiên cứu lắp đặt cho phù hợp. Ngay như bộ chế, anh phải lặn lội sang Lào mới có được thứ mình ưng ý. Thay lọc gió cũng là cả vấn đề, phải tìm bằng được lọc gió của loại xe tương đối thích hợp với máy Mazda 1200. Sau này, anh Đạt có cắt bỏ phần nóc để biến chiếc xe thành một mẫu mui trần.
Hiện tại chiếc xe đang được trưng bày tại một phim trường ngoài trời, trở thành một “nhân vật” đặc biệt trong các bộ ảnh cưới lãng mạn.
Photos: Đức Kiên
