Dầu nhớt động cơ có tác dụng gì?
Dầu nhớt đóng một vai trò vô cùng quan trọng với động cơ ô tô. Dầu nhớt có một số tác dụng chính như giảm ma sát và mài mòn trong động cơ, chống gỉ cũng như làm mát pít-tông. Khoảng 75-95% dầu nhớt được làm từ dầu gốc ra đời trực tiếp từ các nhà máy lọc dầu. Phần còn lại của dầu nhớt là các chất phụ gia như chất chống ăn mòn, chất ức chế ăn mòn, chất chống ô-xy hóa, chất tẩy, chất phân tán, chất chống nổi bọt hay chất điều chỉnh độ nhớt.
Dầu nhớt được chứa trong các-te dầu và được bơm đến động cơ để bôi trơn các chi tiết như trục cam, trục khuỷu, pít-tông, thanh truyền hay xu-páp. Nếu không có dầu nhớt, các chi tiết bên trong động cơ sẽ bị mài mòn vì ma sát trong quá trình hoạt động.
Chưa hết, quá trình đốt cháy hỗn hợp không khí - nhiên liệu trong buồng đốt của động cơ sẽ tạo ra muội than và cặn bẩn. Những chất phụ gia trong dầu nhớt kể trên lúc này sẽ phát huy tác dụng và làm sạch bề mặt của các bộ phận trong động cơ. Muội than và cặn bẩn sẽ bị phân tán thành những phần tử nhỏ rồi lưu giữ trong dầu bôi trơn. Sau khi được dùng, dầu nhớt sẽ rơi trở lại các-te để tái sử dụng cho đến khi giảm chất lượng và cần phải thay.
Xe chạy bao nhiêu km thì thay dầu nhớt?
Thay dầu nhớt là việc làm cần thiết, người ta căn cứ vào số km mà xe đã chạy và thời gian sử dụng để xác định thời điểm thay dầu. Ngoài ra, còn có phương pháp dùng que thăm dầu để kiểm tra, biết được lúc nào cần thay dầu nhớt mới.
Thay nhớt cho động cơ dựa trên số km và thời gian sử dụng
Thông thường, sau khi chạy khoảng 3.000 - 5.000 km hoặc 3 tháng, người dùng ô tô nên thay dầu nhớt động cơ. Tất nhiên, việc thay nhớt động cơ sau bao nhiêu km còn tùy thuộc vào từng loại xe hay loại dầu theo yêu cầu của nhà sản xuất. Một số hãng xe hiện đã kéo dài được khoảng cách thay nhớt lên đến 12.000 - 16.000 km hoặc 6 - 12 tháng.
Ngoài ra, theo khuyến cáo của các chuyên gia tư vấn ô tô, với loại dầu đa cấp loại 5W và 10W thì nên thay thế sau 3 tháng sử dụng, dù xe chạy ít hay nhiều. Trong khi đó, loại dầu 0W thì cần thay thế sau 6-12 tháng.
Bên cạnh đó, tuổi đời của xe, môi trường hoạt động (khí hậu hay đường xá) và thói quen lái của người dùng cũng ảnh hưởng đến thời điểm thay dầu cho động cơ. Người dùng không nhất thiết là phải chạy đủ số km như trên thì mới thay dầu nhớt. Nếu thường xuyên vận hành trong những điều kiện như tắc đường, ngập nước hay dừng, đỗ nhiều, người dùng ô tô nên thay dầu sớm hơn.
Dùng que thăm dầu
Bên cạnh cách tính kể trên, người dùng ô tô có thể dùng que thăm dầu xe ô tô có sẵn trên xe để biết khi nào nên thay nhớt cho động cơ. Bất kỳ chiếc ô tô nào cũng có que thăm dầu này. Khi mở nắp ca-pô, bạn sẽ thấy que thăm dầu với tay nắm màu vàng nằm trên phần động cơ.
Trên que thăm dầu có 2 nấc là "Max" và "Min". Dầu trong động cơ phải nằm trong khoảng giữa 2 nấc này. Nếu mực dầu thấp hơn nấc "Min" tức là động cơ đang thiếu dầu nhớt. Nếu mực dầu cao hơn nấc "Max" thì động cơ đang thừa dầu. Mực dầu nhớt tối ưu cho động cơ là gần nấc "Max".
Nhìn vào màu sắc của dầu bám trên que thăm dầu, người dùng ô tô có thể biết là nên thay dầu hay chưa. Cụ thể, nếu dầu bám trên que thăm dầu có màu đen thì đã đến lúc bạn nên thay dầu cho xe. Nếu dầu có màu cam thì vẫn còn tốt, chưa cần thay.
Xe để lâu không chạy có cần thay dầu không?
Nhiều người cho rằng xe để lâu mà không dùng đến thì cũng chẳng cần thay dầu. Tuy nhiên, đây là quan niệm sai lầm vì dầu lưu giữ trong động cơ sẽ bị giảm chất lượng dần theo thời gian. Do đó, các hãng ô tô thường quy định thời gian sử dụng dầu nhớt là 1 năm. Sau 1 năm sử dụng, dù xe chưa đạt số km quy định nhưng người dùng vẫn nên thay dầu cho xe.