Năm 2018 là một năm “chết đi sống lại” của thị trường ô tô Việt Nam do những thay đổi trong chính sách, ưu đãi thuế phí khiến người tiêu dùng gặp khó khăn trong việc mua xe cũng như các doanh nghiệp phải xoay xở cho phù hợp với cơ chế mới.
Dù giá xe không giảm như mong đợi, nhưng sự trở lại của những mẫu xe nhập khẩu ăn khách vào giữa năm 2018 cũng góp phần khiến thị trường trở nên sôi động trở lại. Cùng với đó, những mẫu xe mới được ra mắt cũng góp phần không nhỏ vào việc duy trì doanh số của các hãng nói riêng và thị trường nói chung.
Cụ thể, theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong năm 2018, toàn thị trường tiêu thụ 288.683 xe các loại, tăng gần 6% so với năm 2017. Trong đó, lượng xe du lịch đạt 196.949 xem, tăng tới 27,7%, trong khi đó, lượng xe thương mại đạt 84.598 xe giảm hơn 19% và xe chuyên dụng đạt 7.136 xe, giảm 1 nửa so với cùng kì năm 2017.
Theo đó, mặc dù có nửa đầu năm với doanh số không ổn đinh, tuy nhiên, kể từ tháng 8 tới cuối năm 2018, thị trường ô tô Việt Nam đã có 5 tháng tăng trưởng liên tiếp. Trong đó, 2 tháng cuối năm 2018 đều có doanh số hơn 30.000 xe giúp thị trường có bước đột phá và tăng trưởng trong cả năm 2018.
Tuy nhiên, nếu xe thương mại có mức tăng trưởng mạnh thì xe thương mại và chuyên dụng lại giảm khá sâu. Điều này đến từ việc 2 dòng xe này phần lớn đều phải nhập khẩu và vướng phải những khó khăn theo những quy định mới trong Nghị định 116 và Thông tư 03 về xe nhập khẩu.
Riêng trong tháng 12/2018, thị trường ô tô Việt Nam có doanh số đạt 34.234 xe, tăng gần 11% so với tháng 11/2018 và tăng gần 23% so với cùng kỳ ngoái. Trong đó bao gồm 23.984 xe du lịch, 9745 xe thương mại và 505 xe chuyên dụng tương đương với mức tăng trưởng 9,3% dành cho xe du lịch, 14,5% dành cho xe thương mại và giảm tới gần 16% với xe chuyên dụng so với tháng trước.
Riêng sản lượng của xe lắp ráp trong nước đạt 21.407 xe, tăng 10.2% so với tháng trước và số lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc là 12.827 xe, tăng 11.7% so với tháng trước.
Ngoài ra, doanh số bán hàng của xe lắp ráp trong nước đạt 215.704 xe, tăng 10,6%, trong khi lượng xe nhập khẩu chỉ đạt gần 73.000 xe giảm hơn 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Việc doanh số xe nhập khẩu giảm là do các nhà sản xuất ô tô như Toyota, Ford, Honda, Mitsubishi đều chuyển sang nhập khẩu và không kịp trở tay trước những quy định mới.
Dù vậy, nửa cuối năm 2018 đã gỡ lại cho thị trường ô tô Việt Nam “1 bàn thua trông thấy” với sự trở lại của hàng loạt những mẫu xe nhập khẩu ăn khách như Toyota Fortuner hay Ford Ranger.
Về thị phần, Thaco (Trường Hải) tiếp tục dẫn đầu khi sở hữu rất gần 1 nửa thị trường ô tô trong nước với 44,5% tương đương với gần 97.000 xe được bán ra. Đây là một năm thành công của Thaco khi những thương hiệu như Kia, Mazda vẫn giữ nguyên sự ổn đinh và Peugeot đã có một năm tăng trưởng mạnh so với cùng kì năm ngoái.
Trong khi đó, với sự ra mắt của loạt xe nhập khẩu mới và sự trở lại của Toyota Fortuner, Toyota đã có doanh số đạt gần 66.000 xe tương đương tới gần 24% thị phần trong nước và tăng trưởng tới 11% so với cùng kì năm ngoái. Sự “bá đạo” của Toyota Vios trong giai đoạn cuối năm góp phần sự tăng trưởng mạnh của Toyota khi có tới hơn 27.000 xe được bán ra.
Thực tế, Hyundai Thành Công cũng có 1 năm thành công tại thị trường Việt Nam với doanh số đạt hơn 63.500 xe, gấp đôi so với cùng kì năm ngoái, theo công bố mới đây tại lễ ra mắt xe Hyundai Santa Fe 2019. Tuy nhiên, doanh nghiệp nằm ngoài VAMA nên không thể tính thị phần tại thị trường Việt Nam.
Ở phần còn lại, Ford trong 1 năm “bết bát” được cứu vớt bởi mẫu bán tải Ranger đã có mức tăng trưởng thị phần giảm từ 11,4% xuống chỉ còn 8,9%. Trong khi đó, Honda có có thị phần gấp đôi năm ngoái từ 4,8% vượt lên 9,8% với doanh số chủ yếu đến từ 2 mẫu xe ăn khách Honda CR-V và City.
Ở phần còn lại của thị trường, những hãng xe như Mitsubishi, Chevrolet đều chia sẻ những mảnh đất ít ỏi còn lại vì doanh số chỉ khoảng hơn 10.000 trong năm 2018, trong khi Suzuki, Isuzu gần như dậm chân tại chỗ với doanh số đều ở mức thấp.
Với kết quả trên, có thể thấy năm 2019 sẽ là một năm hứa hẹn với các hãng xe khi các chế tài đang dần đi vào ổn định, lượng xe nhập khẩu không còn gặp khó khăn sẽ giúp doanh số toàn thị trường tăng cao hơn nữa.
