Theo quy định tại Điều 10 Luật Giao thông đường bộ 2008, sửa đổi 2018, khi đi trên đường, các loại xe phải chấp hành theo tín hiệu của người điều khiển giao thông, tín hiệu đèn giao thông, vạch kẻ đường, cọc tiêu hoặc tường bảo vệ, rào chắn.
Trong đó, đèn tín hiệu có 03 màu: Xanh, đỏ, vàng.
- Đèn xanh là thông báo các loại xe được phép đi trên đường;
- Đèn đỏ là cấm các phương tiện đi;
- Đèn vàng là phải dừng lại trước vạch dừng trừ phi đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp. Khi đèn vàng nhấp nháy thì được đi nhưng phải giảm tốc độ, chú ý quan sát, nhường đường cho người đi bộ.
Như vậy, khi tham gia trên đường, nếu gặp đèn đỏ thì người điều khiển phương tiện không được tiếp tục di chuyển mà phải dừng xe. Việc dừng xe được thực hiện trước vạch dừng xe. Trường hợp không có vạch thì phải dừng trước đèn tín hiệu theo chiều đi.
Do vậy, hành vi vượt đèn đỏ là hành vi bị cấm theo quy định của pháp luật và người tham gia giao thông vượt đèn đỏ thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.
Căn cứ theo Nghị định 46/2016/NĐ-CP thì việc xử phạt đối với hành vi không chấp hành đèn tín hiệu giao thông sẽ tùy thuộc vào loại phương tiện mà người điều khiển vi phạm.
- Đối với xe ô tô mức xử phạt sẽ từ 1,2 – 2 triệu đồng
- Đối với xe máy, xe gắn máy, xe máy điện mức xử phạt sẽ từ 300 – 400 nghìn đồng
- Đối với xe máy kéo, xe máy chuyên dùng mức xử phạt sẽ từ 400 đồng – 600 nghìn đồng
- Đối với xe đạp, xe đạp máy, xe thô sơ khác mức xử phạt sẽ từ 60 – 80 nghìn đồng
- Đối với người đi bộ hoặc điều khiển, dẫn dắt súc vật, xe súc vật mức xử phạt sẽ từ 50 – 60 nghìn đồng
Những trường hợp vượt đèn đỏ không bị phạt
Theo nguyên tắc, việc vượt đèn đỏ là hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, nếu cảnh sát giao thông hướng dẫn cho phép được đi thẳng khi có đèn đỏ thì người đi đường phải chấp hành sự điều khiển này. Bởi theo quy định tại Điều 11 Luật Giao thông đường bộ 2008, sửa đổi 2018, người tham gia giao thông phải ưu tiên chấp hành theo sự hướng dẫn của cảnh sát giao thông.
Ngoài ra, trong 3 trường hợp sau, người tham gia giao thông có thể đi tiếp bằng cách rẽ phải nếu gặp đèn đỏ:
- Có đèn xanh được lắp đặt kèm theo báo hiệu được ưu tiên rẽ phải. Đây thường là một đèn phụ, hình mũi tên màu xanh được lắp phía dưới cột đèn giao thông.
- Có biển báo giao thông cho phép các xe được rẽ phải khi đèn đỏ. Lúc này, các xe đi trên đường phải quan sát và nhường đường cho người đi bộ (nếu có) và được rẽ phải khi đèn giao thông đang hiện màu đỏ.
- Có vạch mắt võng. Vạch kẻ đường này thường có màu vàng, được đan xen với nhau, xuất hiện ở làn xe trong cùng của đường đi. Trong khu vực vạch này, các xe đi trên đường bắt buộc phải rẽ phải, không được phép đi thẳng hoặc dừng đỗ.
Không chỉ có vậy, Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 cũng nêu rõ, các trường hợp vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết; Do phòng vệ chính đáng; Do sự kiện bất ngờ; Do sự kiện bất khả kháng; Do người không có năng lực trách nhiệm hành chính, chưa đủ tuổi gây ra thì sẽ không bị xử phạt vi phạm hành chính.
Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 22 Luật Giao thông đường bộ 2008, sửa đổi 2018 khi đi trên đường, có 4 loại xe sau đây được ưu tiên đi trước xe khác, thậm chí được phép đi khi có tín hiệu đèn đỏ và chỉ phải tuân theo chỉ dẫn của người điều khiển giao thông:
- Xe chữa cháy đi làm nhiệm vụ;
- Xe quân sự, xe công an đi làm nhiệm vụ khẩn cấp, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường;
- Xe cứu thương đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu;
- Xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp.
Như vậy, 4 loại xe trên đây khi đi làm nhiệm vụ sẽ được ưu tiên đi tiếp khi có đèn đỏ. Lúc này, các loại xe khác phải giảm tốc độ, tránh hoặc dừng bên đường để nhường đường cho những chiếc xe ưu tiên này.
