Thu nhập thấp, giá xe cao
Dựa trên mức giá so sánh với thị trường Mỹ, chuyên trang về ôtô Jalopnik đưa ra danh sách 10 nước có giá xe hơi đắt nhất thế giới. Danh sách này không có Việt Nam, nhưng nếu xét ở mức tương đương, giá xe ở Việt Nam đang thuộc hạng đắt nhất, nhì thế giới – chỉ thua một số nước “đặc biệt” kiểu đóng cửa kinh tế như Cuba, hay phải hạn chế phương tiện vì có diện tích quá nhỏ bé như Singapore.
Bây giờ, chúng ta hãy cùng so sánh giá xe ở Việt Nam với 5 quốc gia thuộc 4 châu lục khác nhau là Mỹ (châu Mỹ), Đức (châu Âu), Australia (châu Úc) và Thái Lan, Indonesia (châu Á). Phép so sánh này chỉ mang tính chất tương đối, nhưng ít ra, nó cũng giúp chúng ta hình dung xem giá xe ở Việt Nam đang ở đâu?
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, năm 2016, Việt Nam có mức thu nhập bình quân đầu người đạt 2.385 USD/người/năm. Ở Mỹ chỉ số này là 57.467 USD, cao hơn 26 lần Việt Nam. Chỉ số chênh lệch là vậy, nhưng khổ nỗi, một người dân ở một nước đang phát triển như ở Việt Nam lại phải mua xe ôtô với số tiền cao gấp 2 lần so với một người dân ở nước đang nằm trong Top 5 quốc gia giàu nhất thế giới như Mỹ.
Lấy ví dụ về giá của 2 mẫu xe đang được nhiều người dùng ở Việt Nam là Ford Fiesta và Toyota Camry 2.5G chẳng hạn. Bản tiêu chuẩn của Fiesta hiện tại chỉ có giá khởi điểm 13.660 USD, Camry là 23.070 USD tại thị trường Mỹ, nhưng ở Việt Nam, người mua phải bỏ ra số tiền lần lượt là 25.389 USD và 54.198 USD, cao gấp 2 lần tại Mỹ. Đấy là câu chuyện của những mẫu xe có mức giá trung bình, với những chiếc xe sang, giá xe ở Việt Nam thậm chí còn cao gần gấp 3. Người Mỹ chỉ phải chi 99.575 USD để sở hữu S500 của Mercedes-Benz, còn người Việt bỏ ra tới 286.735 USD.
Giá ô tô đắt gấp đôi, gấp 3 thế giới
Giá xe ở Việt Nam so với các nước châu Âu hay châu Úc cũng chịu cảnh đắt gấp đôi. Dù Fiesta tại Việt Nam hay tại Đức hoặc Australia đều là xe nhập khẩu, nhưng người Đức chỉ phải chi hơn 13.000 USD, người Australia trả gần 12.000 USD là có thể sở hữu mẫu xe nhỏ của Ford. Rẻ hơn đúng một nửa so với mức giá 25.389 USD mà người Việt phải chi để “rước” được Ford Fiesta về nhà.
Gần gũi hơn, hãy nhìn sang các nước nằm trong khu vực ASEAN là Thái Lan và Indonesia. Tại Indonesia, từ 8 năm trước, Chính phủ nước này đã lên kế hoạch phát triển xe cỡ nhỏ, giá rẻ. Xe giá rẻ được quy định rõ có giá từ 4.400 USD đến 7.400 USD, tiêu thụ nhiên liệu tối đa 5 lít/100 km. Tỷ lệ nội địa hóa bắt buộc là 60%. Mục tiêu của Indonesia là để người dân có mức thu nhập từ trung bình có cơ hội sở hữu xe hơi, đồng thời tăng sản lượng, phát triển công nghiệp ôtô.
Kết quả là đến nay, 1 loạt các mẫu xe giá rẻ đã ra đời đáp ứng nhu cầu của người dân. Tầng lớp bình dân ở Indonesia giờ có thể dễ dàng mua 1 chiếc xe giá dưới 10.000 USD với động cơ 1.0L như Mitsubishi Mirage, Daihatsu Ayla, Honda Brio Satya... Ở Việt Nam thì không chuyện đó.
Tại Việt Nam, chiếc Suzuki Swift lắp ráp trong nước có giá bán 609 triệu đồng, nhưng tại Thái Lan giá bán ra chỉ có 600.000 Bath - tức gần 400 triệu đồng. Cùng có nhà máy và lắp ráp trong nước nhưng giá xe ở Việt Nam lại cao gấp 1,5 lần Thái Lan (trường hợp cụ thể là mẫu Swift của Suzuki), điều này chứng tỏ một chiếc xe tại Việt Nam phải gánh quá nhiều loại thuế - phí nên giá xe mới cao hơn hẳn.
Như vậy là dù thu nhập bình quân đầu người chỉ hơn 2.000 USD/năm, vẫn thuộc diện nước nghèo, thế nhưng Việt Nam lại đang là quốc gia có giá xe hơi thuộc vào loại đắt nhất thế giới, gấp 2 đến 3 lần so với các nước phát triển và khoảng 1,5 lần so với các nước trong khu vực.
