Ánh đèn thị trấn nhá nhem, những con phố nhỏ uốn lượn theo triền dốc, những con dê vội vã chạy men theo lề đường, ánh mắt vừa e thẹn vừa hiếu kỳ của những cô gái bản địa khi nhìn thấy lữ khách phương xa… tất cả như giúp tôi xóa đi cảm giác ê người, buốt lạnh đến từng ngón tay vì thấm mưa qua suốt chặng hành trình bằng xe máy từ Y Tý qua Lào Cai đến Mường Khương. Bữa ăn tối “đơn giản” với măng rừng xào nấm và lẩu gà đồi đặc sản đang chờ đợi chúng tôi sau khi đã tìm được một homestay ngay trung tâm thị trấn Si Ma Cai huyền bí. Và, chúng tôi đã thay đổi lịch trình một cách dứt khoát. Cái tên chợ phiên Cán Cấu đầy thú vị thông qua lời giới thiệu của chủ quán đã được sự kiểm chứng qua “người bạn” Google sẽ là điểm dừng kế tiếp.
Tôi rời Si Ma Cai về lại Lào Cai từ sáng sớm. Khi ánh nắng thuần khiết, ấm áp của mùa đông ló dạng cũng là lúc chúng tôi bắt đầu lờ mờ nhận ra dấu hiệu của chợ phiên Cán Cấu. Dọc đường, từng tốp người cười nói rôm rả với ngôn ngữ xa lạ, lẫn đâu đó là tiếng dê, gà, trâu kêu vội vã, tiếng ngựa thở phì phò… Chợ phiên Cán Cấu chỉ là một khu đất nhỏ bên trái đường nhưng lại là ngôi chợ trâu lớn nhất mà tôi từng nghe và chứng kiến tận mắt.
Chợ diễn ra hàng tuần, hàng trăm con trâu lớn nhỏ quây quần bên nhau “trò chuyện” tạo nên bản giao hưởng vô cùng độc đáo. Nó như đánh thức mọi giác quan từ thị giác, thính giác đến cả khứu giác. Cũng trong phiên chợ ấy, tôi mải mê ngắm nhìn những phụ nữ miền cao. Sự gầy gò, mảnh khảnh, đen chắc của họ trong những bộ phục trang, trang sức tinh xảo, cầu kỳ… có thể làm mê lòng tất cả những người thợ chụp chân dung khó tính nhất. Các loại hàng hóa được bày bán khá đơn giản, không nhiều sự lựa chọn nhưng chúng tôi đều tự chọn mua những chiếc túi nhỏ được làm bằng chính bàn tay của các cô gái nơi đây.
Với kinh nghiệm vừa lượm lặt, chúng tôi đã thử được gần hết các hàng phở nổi tiếng tại phiên chợ này. Đặc biệt, cả nhóm còn được thưởng thức một bát nhỏ thắng cố với hương vị “danh bất hư truyền” và món xôi tím đặc trưng của vùng núi Tây Bắc.
Chia tay chợ phiên để về với cuộc sống thực tại, bức tranh Cán Cấu hãy còn nguyên vẹn nét hoang sơ, đậm đà bản sắc dân tộc vùng cao sẽ là động lực, thôi thúc chúng tôi quay lại trong một ngày gần nhất.
Từ Sapa, bạn có thể thuê xe máy đi men theo quốc lộ 4D về hướng Lào Cai. Từ Lào Cai, bạn đi một vòng cung qua Mường Khương theo quốc lộ 4D, nghỉ đêm tại Si Ma Cai. Sáng sớm hôm sau xuất phát đi chợ Cán Cấu theo hướng về Bắc Hà theo tỉnh lộ DT153 và quay lại Sapa theo Quốc lộ 4E. Chợ phiên Cán Cấu chỉ họp vào sáng sớm thứ Bảy và kết thúc vào trưa thứ Bảy hàng tuần.
