Chả đâu biến tướng như cái thị trường ô tô xứ mình. Giờ nhiều người lại sốt sắng lấy xe sớm cho kịp hưởng mức giảm trước bạ 50%.
Trước bạ là gì? Theo luật, trước bạ là lệ phí, khác với phí và không phải là thuế. Nôm na như sau:
Phí là khoản tiền trả khi sử dụng dịch vụ công của nhà nước hay tổ chức cung cấp. Quan trọng là nó phải bù đắp được chi phí cung cấp dịch vụ. Ví dụ, trước đây bạn đi qua cầu, đường phải trả tiền cước. Cước đó chính là phí.
Còn lệ phí là khoản tiền được ấn định mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi dùng dịch vụ công của cơ quan nhà nước, phục vụ công việc quản lý nhà nước. Lưu ý nhé, nó là khoản tiền nhằm đăng ký với cho nhà nước về việc bạn sử dụng một sản phẩm nào đó. Ví dụ lệ phí trước bạ. Bạn mua xe về cất trong nhà, thỉnh thoảng lôi ra lau chùi đánh bóng cho vui. Bạn vẫn phải nộp đầy đủ các loại thuế nhập khẩu, thuế TTĐB, thuế VAT. Nhưng bạn không phải nộp trước bạ làm gì cả vì không đăng ký sử dụng nó. Như vậy, lệ phí trước bạ là tiền bạn trả để Nhà nước đưa chiếc xe vào danh mục quản lý. Khi sang tên đổi chủ, lại nộp trước bạ lần nữa là vì thế.
Về lý thuyết, lệ phí trước bạ là khoản tiền đưa ra một lần rồi xong. Nó cũng phải rất thấp vì công tác kê khai vào sổ không có gì phức tạp. Tuy nhiên, trước bạ ô tô lại đang cao đến khủng khiếp. Trung bình hiện thời là 10%. Một chiếc Rolls-Royce Phantom giá cao nhất hơn 50 tỷ. Tức là trước bạ tới 5 tỷ đồng. Nghe mà hãi hồn. Thôi lấy xe bình dân đi cho gần gũi. Mua Fadil bản base giờ giá 359 triệu, nếu không được giảm thì trước bạ 10% sẽ là 36 triệu đồng.
Thực tế, người đi đăng ký còn phải trả thêm một khoản lệ phí đăng ký biển, từ vài triệu đến vài chục triệu đồng tuỳ địa phương. Gọi cho đúng, đây mới là khoản lệ phí trước bạ cho ô tô. Không thể cấp lệ phí trước bạ nhà đất mà lại thu thêm tiền lệ phí sổ đỏ. Vì vậy, lệ phí trước bạ hiện hành là thừa. Hoặc đúng hơn, nó là một dạng thuế tài sản, với mục tiêu phân phối lại thu nhập? Hay còn là một dạng tận thu trên tài sản của cá nhân, tổ chức?
Nếu như thế, lệ phí trước bạ ô tô đang phải nộp cần được gọi tên khác. Hoặc tốt nhất là bỏ đi. Không lý gì khuyến khích công nghiệp ô tô mà lại cứ giữ mãi những thứ thuế phí có tác dụng ngăn cản người ta mua ô tô. Hết sức tâm tư!