Tác hại của tình trạng thiếu ngủ
Trong một báo cáo về "Rối loạn giấc ngủ và tai nạn giao thông", giáo sư Telfilo Lee Chiong (Trung tâm Nationnal Jewish Health, Mỹ), cho biết, thiếu ngủ là một trong những nguyên nhân chính gây tai nạn giao thông trên thế giới.
Ước tính khoảng 10-15% tai nạn xe có liên quan đến thiếu ngủ. Nghiên cứu về giấc ngủ ở các tài xế 19 quốc gia châu Âu cho thấy tỷ lệ buồn ngủ khi lái xe cao, trung bình 17%. Trong đó 10,8% người buồn ngủ khi lái xe ít nhất một lần trong tháng, 7% từng gây tai nạn giao thông do buồn ngủ, 18% suýt xảy ra tai nạn do buồn ngủ.
Báo cáo về những vụ tai nạn ôtô do tài xế buồn ngủ gây ra cho thấy đa phần liên quan đến nam giới trẻ tuổi, sử dụng phương tiện di chuyển cá nhân, tai nạn xảy ra ở đoạn đường phụ. Mức độ nghiêm trọng tỷ lệ thuận với cảm giác mệt mỏi. Hầu hết tài xế gây tai nạn đều có thời gian thức kéo dài, ngủ ít hơn 5 giờ vào đêm trước khi gặp nạn, lái xe lâu nhất là trong khoảng từ 2 đến 8h sáng hoặc chiều tối.
Theo giáo sư Telfilo, nếu chia "chiếc bánh thời gian" trong một ngày làm 3 phần thì một người trưởng thành cần dùng một phần để ngủ, một phần để làm việc và một phần cho các hoạt động khác. Tuy nhiên, ngày nay người ta có xu hướng giảm bớt thời gian ngủ để hoán đổi cho việc đi lại và các hoạt động khác. Do đó họ thường bị thiếu ngủ, hệ quả là không có khả năng đạt được và duy trì sự tỉnh táo để thực hiện tốt các nhiệm vụ trong cuộc sống hằng ngày.
Biểu hiện của một người thiếu ngủ là thường xuyên buồn ngủ, ngủ gật, có những giấc ngủ ngắn, khó tập trung, giảm hiệu suất làm việc. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là thời gian ngủ không đủ, không sâu giấc, hội chứng ngừng thở trung ương, rối loạn đồng hồ sinh học giữa thời gian ngủ và thức, sử dụng thuốc và các chất gây nghiện.
Giải pháp “vàng” chống buồn ngủ khi lái xe
Giáo sư Telfilo khuyến nghị một trong các giải pháp giúp giảm tai nạn giao thông là nâng cao chất lượng giấc ngủ của người lái xe. Để chống buồn ngủ, tốt nhất là ngủ đủ 6 đến 8 giờ mỗi ngày.
Những giấc ngủ trưa ngắn khoảng 15 phút có thế cải thiện sự tỉnh táo, song không nên ngủ dài hơn 2 tiếng đồng hồ vì có thể gây buồn ngủ li bì.
Lưu ý: Thói quen ngủ trưa không thể thay thế hoàn toàn giấc ngủ sinh lý ban đêm. Nghỉ giữa quãng đường dài cũng là cách lấy lại sự tỉnh táo. Khi cảm thấy buồn ngủ mà phải lái xe thêm một đoạn đường ngắn nữa, tài xế có thể dùng cafein hoặc một số chất kích thích như amphetamine, methyl phenidete, modaphenyl. Tuy nhiên không nên lạm dụng.
