Vào thời điểm các công ty xe hơi tại các quốc gia phát triển đang phải đối mặt với tình hình lợi nhuận giảm sút do chịu sự cạnh tranh khốc liệt của các công ty công nghệ với lượng vốn khổng lồ, Việt Nam đã “đánh cuộc” vào lĩnh vực sản xuất xe hơi và coi đó như một tấm vé thông hành để gia nhập vào các quốc gia có nền kinh tế thịnh vượng hơn, giống như cách mà Nhật Bản và Hàn Quốc đã làm trước đây.
VinFast, một công ty con của Vingroup – Tập đoàn tư nhân lớn nhất tại Việt Nam (mã chứng khoán: VIC) chính thức là công ty sản xuất xe hơi nội địa đầu tiên của Việt Nam. Các mẫu xe do VinFast sản xuất sẽ lăn bánh trên khắp các nẻo đường tại Việt Nam trong năm 2019.
“Có nơi nào trên thế giới này xe ô tô được làm ra với tốc độ nhanh kỷ lục như thế này không?” - Ông Shaun Calvert, Phó TGĐ Sản xuất & Kỹ thuật Sản xuất của VinFast đã chia sẻ đầy tự hào khi hướng mắt nhìn về phía khu vực nhà máy mà 9 tháng trước đây chỉ là biển. Ông Calvert chia sẻ khi đưa nhà báo của Reuters đi tham quan nhà máy tại khu phức hợp trên đảo Cát Hải, thành phố cảng Hải Phòng, nơi hai mẫu xe đầu tiên của VinFast ra đời.
Trong giai đoạn khởi đầu, VinFast sẽ có khả năng sản xuất 250.000 xe hơi trong khoảng 5 năm tới hoặc hơn, tương đương với 92% lượng xe bán ra ở Việt Nam năm 2017, theo dữ liệu tổng hợp của Hiệp hội các Nhà Sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA). Nhà máy VinFast mới chỉ được khởi công vào tháng 9 năm 2017 với tổng vốn đầu tư dự kiến đạt 3,5 tỷ USD.
“Chúng tôi đang thúc đẩy việc mở rộng nhanh chóng thị trường ô tô nội địa, nên chúng tôi hoàn toàn tập trung để chiến thắng trên mặt trận này trước tiên” – Ông James Deluca – Tổng Giám đốc VinFast chia sẻ trước thềm Paris Motor Show, nơi VinFast sẽ công bố thị trường xuất khẩu của họ với thế giới. “Chúng tôi đang tìm kiếm cơ hội để mở rộng thị trường khu vực ASEAN và các thị trường khác”.
Phần lớn xe ô tô bán ở Việt Nam mang thương hiệu quốc tế nhưng được lắp ráp trong nước từ các linh kiện nhỏ. Tuy nhiên hàng loạt các hiệp định thương mại tự do đã giảm thuế nhập khẩu và đang mở rộng thị trường. 30% thuế nhập khẩu xe ô tô đối với các nước Đông Nam Á được bỏ trong năm nay”.
Xe máy điện
Vingroup đã tham gia vào lĩnh vực bất động sản Việt Nam với thương hiệu Vinhomes, lĩnh vực Y tế với thương hiệu Vinmec, hàng loạt các siêu thị được mở với tên gọi VinMart và VinMart+, các khu nghỉ dưỡng vui chơi giải trí thương hiệu Vinpearl và nhiều lĩnh vực khác đang gặt hái thành công.
“Có khoảng 4 triệu khách hàng hiện đang tương tác với Vingroup, do vậy đây được coi là thương hiệu lớn, 1 thương hiệu đầy cảm hứng. Các khách hàng hàng sẵn sàng đón nhận sản phẩm nội đia mang tên VinFast” – Ông James cho hay.
Tại một đất nước được biết đến với những chiếc xe máy hiện diện ở khắp các con phố nhỏ vòng vèo ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, VinFast dự kiến sản xuất khoảng 250.000 xe máy điện một năm song song với việc sản xuất 250.000 xe ô tô, hệ thống sản xuất xe máy điện thậm chí có thể đảm bảo sản lượng sản xuất lên tới đạt 1 triệu xe mỗi năm.
VinFast đã bắt đầu phát triển ắc quy động cơ điện với EDAG Engineering – một thương hiệu nổi tiếng của Đức, thông tin này sẽ được công bố trong thời gian tới – ông James chia sẻ thêm. “Chúng tôi tin rằng với việc đầu tư xe hơi, tốt nhất là nên bắt đầu với xe động cơ đốt trong sau đó sẽ tiến hành với loại xe động cơ điện” - Deluca nói - “Từ góc độ cơ sở hạ tầng, sạc 1 chiếc xe máy bao giờ cũng dễ hơn so với việc sạc xe ô tô”. VinFast đang được triển khai với tốc độ thần tốc như vậy một phần là nhờ vào việc được thừa hưởng nhiều công nghệ sẵn có của thế giới.
Hai mẫu xe đầu tiên của VinFast là SUV và Sedan, được phát triển dựa trên nền tảng của BMW. Các bộ phận cấu thành được sản xuất bởi Magna Steyr thuộc tập đoàn Magna International của Canada, trong khi đó mẫu thiết kế xe thiết kế bởi hãng thiết kế Pininfarina đến từ Ý.
“Việc cộng tác với các doanh nghiệp hàng đầu thế giới tạo cho chúng tôi khả năng phát triển nhanh hơn tiến đến việc sản xuất chiếc xe 100% của VinFast và không giống bất cứ mẫu xe nào hiện đang có trên thị trường”, ông James Deluca khẳng định.
Tự hào dân tộc
VinFast chiêu mộ được rất nhiều các chuyên gia nước ngoài. Ít nhất 5 trong số đội ngũ lãnh đạo của VinFast, bao gồm ông Deluca và ông Calvert, đã từng là những lãnh đạo cấp cao của General Motors.
Tháng 6 năm 2018, GM – thương hiệu sản xuất ô tô hàng đầu của Mỹ đã đồng ý chuyển giao toàn bộ quyền sở hữu nhà máy GM tại Hà Nội cho VinFast. Hãng xe Việt Nam hiện đã sở hữu quyền sở hữu nền tảng công nghệ của GM để sản xuất các mẫu xe cỡ nhỏ từ năm 2019.
Không thể phủ nhận VinFast có bộ máy tổ chức đầy kinh nghiệm, nhưng tất nhiên, khi dấn thân vào ngành công nghiệp ô tô đầy cạnh tranh này, thách thức không phải là không có. Các công ty lắp ráp ô tô trong nước đã nỗ lực nhưng không thành công tại Việt Nam khi bán mẫu xe tự sản xuất cho công chúng. Trong khu vực, những công ty như Proton của Malaysia hay Holden của Úc cũng đang chật vật để có thêm được các nguồn thu tại các thị trường láng giềng ngoài doanh thu trong nước.
Nhưng VinFast “đang đi theo cách thức khác”, ông Bill Russo, Giám đốc Automobility Ltd trụ sở tại Thượng Hải đồng thời là nhân sự cũ của Chrysler nhận định.
“Tôi thấy rằng họ đang đi theo cách thức khác bởi họ hiểu làm theo cách truyền thống sẽ khó cạnh tranh trong thời đại dịch vụ kỹ thuật số. Họ đã thuê bên thứ 3 thiết kế và sản xuất, đồng thời tận dụng tối đa R&D của nước ngoài.” – ông nói.
Ông Bùi Ngọc Huyền, Tổng Giám Đốc của Vinaxuki đã thành lập thương hiệu sản xuất ô tô nội địa nhưng phải chấm dứt việc sản xuất vào năm 2012 trước cả khi chiếc xe đầu tiên chính thức được công bố, nói rằng nguồn lực tài chính dồi dào của Vingroup có thể khắc phục được những điều đó, tuy nhiên cũng cho rằng việc xây dựng hãng xe sẽ mất nhiều thời gian.
“Bạn phải chuyển từ sản xuất xe ô tô dòng nhỏ và rẻ sang xe ô tô hạng sang”, ông nói. “Việc này tốn hàng năm trời để tinh chỉnh sản phẩm và lấy được niềm tin khách hàng”.
TGĐ VinFast, ông James Deluca cho biết những mẫu xe đầu tiên của VinFast có giá “rất hợp túi tiền khách hàng” để thu hút thị trường, tuy nhiên ông từ chối đưa ra giá cụ thể.
Dẫu vậy tại Việt Nam, nơi mà hàng trăm nghìn người người dân đổ ra đường với lá cờ tổ quốc trên tay mừng chiến thắng lịch sử của đội tuyển U23 Việt Nam, VinFast thực sự đang có những lợi thế cạnh tranh khó đo đếm. “Chúng tôi nghĩ niềm tự hào dân tộc chính là lợi thế to lớn của VinFast”, ông Deluca nói “Những gì chúng tôi đang làm ở VinFast ngày hôm nay là những điều có ý nghĩa rất đặc biệt mà chúng tôi muốn dành cho mọi người dân Việt Nam”.
