Cứ xôn xao hết ô tô lại đến điện thoại, chứ thực ra xe máy mới là thứ đầu tư ít, ra tiền nhanh, sinh lời lớn. Lý do, như đã nói nhiều lần, việc sản xuất xe máy của bất kỳ hãng nào có thể nội địa hoá gần như trăm phần trăm.
Riêng xe máy điện, còn 2 phần phải là động cơ và pin. Động cơ thực ra không khó, tự làm hay nhập của Bosch đều được, sự khác nhau cũng giống với so động cơ Honda thường với động cơ Honda F1 là cùng.
Pin chì thì đầy, chỉ khó với pin Lithium. Mà cái này thì cơ bản là thế giới cũng đang bí. Việt Nam vẫn đi sau nhưng là vài năm, không phải đến mức cả trăm năm như động cơ đốt trong.
Quy mô thị trường xe máy Việt thế nào?
Năm nay, ước tính là khoảng 3,3 triệu xe máy. Theo tính toán không chính thức, mỗi năm có khoảng 1 triệu xe máy/xe đạp điện được bán. Doanh số tổng bấm tay vào khoảng 120 nghìn tỷ.
Khác với ô tô, thị trường xe máy chỉ có vài ông. Honda Việt Nam chiếm hơn 72% thị phần, công bố chính thức. Có những tháng, con số này tăng tới 78%. Kinh khủng.
Yamaha giờ tụt xuống dưới 20% so với khoảng 25% trước đây. Piaggio, SYM và Suzuki cộng lại cỡ 5%.
Riêng mảng xe máy điện gần như chưa có tên tuổi nào. Tính ra, mới chỉ có Pega là đơn vị đầu tiên đầu tư bài bản vào sản xuất trong nước vì tin tưởng vào xu thế xe điện trong tương lai. Về Pega, đó là câu chuyện thú vị liên quan tới Vin, sẽ nói dịp khác.
Một thương hiệu xe điện khác, từng lấp ló trên thị trường, rất hay ho ở chỗ mang tên AVG. Nay hình như hoàn toàn ngừng bán.
"Làm" xe máy lãi "khủng" ra sao?
Giờ trở lại với Honda Việt Nam. Trong năm tài chính 2018, hãng bán trong nước khoảng hơn 2,2 triệu xe máy. Doanh thu không được công bố nhưng tính nhẩm phải vào khoảng gần 70 nghìn tỷ cho riêng xe máy. Phần doanh thu của việc bán hơn 12 ngàn ô tô rất nhỏ bé so với số này.
Phần lợi nhuận càng không được tiết lộ. Nhưng các nguồn khác nhau tính toán rằng lãi ròng của Honda Việt Nam năm 2016 vào khoảng 24 nghìn tỷ. Tức là 1 tỷ USD. Để so sánh, lợi nhuận sau thuế của Vingroup năm 2016 là 3.550 tỷ đồng. Năm 2017 là 5.440 tỷ đồng.
Ok, vậy có thể sản xuất được, thị trường thì ngon, nhưng đến đây sẽ sinh ra câu hỏi, Vin có cạnh tranh được hay không? Chắc chắn là có.
Xe máy điện của Vin cạnh tranh kiểu gì?
Đối thủ trước tiên mà Vin nhắm đến sẽ là các xe tay ga, vốn không dành chở nặng mà mang nhiều tiện ích và tính thời trang. Cả 2 cái này Klara đều có đủ. Không như lĩnh vực xe số, cạnh tranh Honda-Ya ngang ngửa, ở sàn đấu xe ga, đó là cuộc chiến giữa đối thủ siêu nặng với đối thủ hạng lông, 95% vs 5%. Đây là điểm mà những tay chơi mới trên thị trường có thể chen chân vào.
Chen vào rồi thì làm sao? Chẳng lẽ chỉ để ngắm. Thách thức lớn nhất không phải ở mức thị phần kia, mà là ở cơ sở sản xuất và hệ thống phân phối tới khoảng 800 HEAD trên toàn quốc của Honda.
Hệ thống sản xuất của Honda Việt Nam hiện có 3 nhà máy xe 2 bánh công suất 2,75 triệu xe, cơ số nhà máy phụ tùng, một nhà máy piston lớn nhất tập đoàn. Đây là cơ sở vững chắc cho thành công của Honda Việt Nam, nhưng cũng hoàn toàn có thể trở thành gánh nặng khi cần thay đổi quyết liệt.
Vào lúc này, cuộc chiến là “0% vs 70%”. Nhưng với chủ nghĩa tự hào dân tộc, không có cuộc cách mạng nào là bất khả thi. Thật thú vị khi theo dõi cuộc chiến bất cân sức trong đó marketing chỉ là những chiêu thức bề mặt, còn chiến thuật của các HLV bên dưới khán đài mới thực sự quyết định thành bại.
Thằng con trai tôi vốn cực mê các siêu anh hùng, một trong số đó là Flash. Chỉ cần so sánh với Flash là nó có thể cắm đầu cắm cổ chạy thêm một vòng hồ Hoàn Kiếm. Nói đến đây lại nhớ trong chuyện, lần đầu gặp Batman, Flash hỏi: Siêu năng lực của mày là gì? Tao giàu, “anh Dơi” đáp.
Trở lại chuyện đang nói, về mặt này, Việt Nam hiện chỉ có một siêu nhân mà thôi.
