Lần đầu tiên đến thủ đô Seoul, với tôi, cái gì cũng lạ.
Lạ từ cách chào hỏi, nếp sống, thói quen… đến cách ăn uống, đi lại của người Hàn. Cứ thử nói riêng về những chiếc xe lăn bánh trên phố thôi cũng lạ, lạ lắm. Vì rặt toàn xe Hàn là xe Hàn. Hiếm lắm, để ý lắm mới thấy vài chiếc xe nhập khẩu từ Đức hay Nhật.
Tôi mới đem băn khoăn này đi hỏi nhiều người Việt đang sống ở đây. Rằng thì là tại sao người Hàn có mức sống cao vậy, thu nhập tốt thế mà toàn đi xe Hyundai, Kia, SsangYong – những chiếc xe mà một nước nghèo như ở Việt Nam ta toàn gọi là xe bình dân với cả giá rẻ?
“Đơn giản lắm!”, anh bạn tôi sống ở Seoul cả chục năm nay phát biểu.
Đơn giản là người Hàn có chủ nghĩa dân tộc rất cao. Không chỉ mỗi ô tô đâu. Thứ gì họ cũng ưu tiên dùng hàng nội địa. Từ gói mỳ, bộ quần áo, thỏi son môi đến nồi cơm, chiếc tivi, cái điện thoại. Người dân họ cho rằng, dùng hàng nội là yêu nước, là góp phần phát triển đất nước. Họ sử dụng những chiếc xe Hàn Quốc với một niềm tự hào. Nghe thì bảo là “đao to, búa lớn”, nhưng kỳ thực là có tác dụng lắm.
Thứ nữa, Chính phủ của họ hàng chục năm về trước đã có những chính sách bảo hộ cho các hãng xe trong nước. Quyết tâm phát triển các hãng xe trong nước. Nhà quản lý tạo điều kiện, ưu đãi thuế, cho vay vốn liếng, mượn đất đai cứ miễn sao mấy nhà sản xuất ô tô Hàn phải nghiên cứu làm ra những chiếc xe thật tốt, làm việc trung thực và vì người tiêu dùng.
Thế mới có chuyện xe nhập khẩu vào Hàn Quốc bị đánh thuế cực cao. Giá luôn đắt gấp 3, gấp 4 lần xe nội địa. Thử hỏi người dân, bên cạnh chủ nghĩa dân tộc đã nói ở trên thì không đi xe Hàn sao được, khi mà xe “nội” cũng tốt, cũng đẹp mà giá lại rẻ hơn nhiều.
Nói không ngoa, ai đi xe ô tô nhập ở Hàn Quốc thì cứ như thể là bị kỳ thị. Tôi có nghe câu chuyện của anh lễ tân khách sạn. Anh kể, chúng tôi được dạy cách để yêu những gì chúng tôi làm ra. Yêu đến mức có phần hơi cực đoan.
Giả dụ, hai người cùng lái xe vào bãi đỗ. Một anh đi xe BMW. Một anh đi xe Hyundai. Nếu bãi xe chỉ còn 1 chỗ trống, người quản lý bãi xe sẽ ưu tiên cho anh đi xe Hyundai. Đó là trường hợp cụ thể, nhưng nó đủ cho thấy xe “nội” ở Hàn Quốc được “cưng” đến thế nào. “Cưng” từ lúc sản xuất, lúc bán ra, “cưng” đến lúc người dân mua về và sử dụng.
Thêm một lý do nữa để người Hàn “chỉ dùng” xe Hàn đó là họ rất chi là thực dụng trong tiêu dùng. Điều này khác hẳn với người Việt. Ta nghèo, nhưng xe thì cứ phải nhập khẩu đắt tiền, sang trọng đi nó mới oách. Họ thì khác. Họ giàu, nhưng họ coi chiếc xe chỉ là phương tiện di chuyển, nên xe có xâu xấu, cu cũ tí cũng chẳng thành vấn đề. Họ không dùng chiếc xe để khoe mẽ, chứng tỏ địa vị của mình trong xã hội.
Lang thang 6 ngày ở Hàn Quốc, tôi vẫn gặp những chiếc Kia Morning, những chiếc SsangYong xấu xí, những chiếc SantaFe đời cũ – những chiếc xe mà người có tiền đi ô tô ở xứ ta sẽ nhìn vào nó mà bĩu môi: “Năm bao nhiêu rồi mà còn đi cái xe như này”.
Tôi nghe anh bạn mở đầu câu chuyện sử dụng ô tô nội địa Hàn Quốc bằng 2 từ “Đơn giản” mà ngẫm cứ thấy buồn buồn. Ừ thì “đơn giản”, nhưng người Việt chưa biết đến bao giờ mới làm được như thế.
Bài: Thế Đạt, Ảnh: Trần Thắng
Seoul, tháng 9/2018
