Liệu việc sạc xe điện có khả thi như xe xăng không? Có 1 quan điểm sai lầm mà phần lớn trong đầu chúng ta đang có là: Xe nào thì chỉ sạc hãng ý. Nếu mà suy nghĩ từ góc nhìn cá nhân phổ biến thì chả cớ gì Tesla phải xây trạm sạc cho Huyndai.
Có 3 dạng sạc điện cho bất kỳ cái ô tô điện nào. Tức là bất kỳ cái xe nào cũng có 3 khả năng sạc:
Sạc chậm
Tức là sạc kiểu xe đạp điện - cắm vào ổ điện nhà. Một chiếc Kona EV để sạc đầy theo cách này chỉ mất tầm 2 ngày rưỡi. Tức là ngày nào cũng đi 200km thì nên mua 2 cái xe rưỡi. (điện ở Mỹ chỉ có 120V, ở Việt Nam chỉ mất 2 ngày thôi, anh em có thời gian thì cứ thong thả!).
Sạc trung bình
Chính là trạm sạc mà ở Mỹ họ lắp ở các khu văn phòng, chung cư, quán ăn, bãi đỗ xe siêu thị. Lấy ví dụ Kona với pin 64kWh sạc từ 0 đến full theo kiểu này mất 9 tiếng. Đa số chủ xe điện mua luôn cái sạc này lắp ở nhà, ngày đi đêm sạc. Rất tiện.
Có một lưu ý là tất cả các xe điện hiện nay đều có thể sử dụng bất kỳ trạm sạc nào theo kiểu này, vì vậy số lượng trạm sạc loại này rất nhiều.
Tất cả xe điện ở thị trường Mỹ (và cả thế giới có lẽ) sử dụng chung một cổng sạc có ký hiệu J-1772 dành riêng cho các trạm sạc kiểu này. Riêng Tesla thì qua 1 cái adapter, kiểu Type C sang USB ý.
Sạc nhanh
Với công suất trên trăm kW, các trạm sạc nhanh cho khả năng sạc đầy hoặc đến 80% trong vòng vài chục phút. Với Kona từ 0-80% là 54 phút. 1 trạm sạc 170kw sạc đầy 96kWh của Taycan trong 40 phút, và với trạm 350kW thì tầm hơn 10p - bắt đầu giống xe xăng!
Điều rắc rối ở đây là, các xe khác nhau dùng các cổng khác nhau cho loại sạc nhanh này. Mặc dù về lý thuyết ta có thể lấy trạm sạc 350kW để bơm đầy Kona trong 3 phút, nhưng cuộc sống lại không vậy: Râu ông nọ không thể cắm vào cằm bà kia.
Tesla đi đầu trong việc xây dựng những trạm sạc nhanh để phục vụ khách hàng của họ, các trạm có tên Supercharge với công suất từ 150 đến 300kW. Họ dùng 1 dạng ổ cắm riêng có tên gọi Supercharge. Điều này được giải thích là vì Tesla phát triển đầu tiên và rất nhanh, các công ty đi sau và Tesla chưa đạt được thỏa thuận về chuẩn sạc nhanh, nên Tesla hơi khác phần còn lại của thế giới.
Dạng cổng sạc nhanh thứ 2 có tên CHAdeMO, được sử dụng trên Nissan Leaf , Mitsubishi Outlander PHEV…
Dạng thứ 3 có tên CCS Combo được sử dụng trên BMW i3, Jaguar I-Pace, Audi E-Tron, Volkswagen ID.3… và Huyndai. Ở đây nảy sinh câu hỏi: “Mang sạc 350kW của Porsche cắm vào Kona vốn được thiết kế để chịu dòng sạc max 100kW thì xe có cháy hay phù pin không?”. Câu trả lời là mỗi xe hay trạm sạc đều có trang bị phương thức quản lý, sao cho không thể đổ 3 lít nước vào bình 1 lít, yên tâm đi, xe hơi khôn lắm, không phải đồ điện gia dụng đâu!
Có thể hình dung các loại cổng sạc sử dụng chung cho xe theo từng khu vực, quốc gia sản xuất: Châu Mỹ, Nhật, châu Âu (và Huyndai), Trung Quốc.
Hiện nay trên toàn thế giới, các tập đoàn năng lượng đang khẩn trương xây dựng số lượng cực lớn các trạm sạc dành cho mọi loại xe điện, kiểu như xây cây xăng hồi ô tô mới phát triển. Các trạm này tất nhiên sẽ đáp ứng đủ mọi loại xe bất kể ổ cắm hay dòng nạp tối đa. Tương lai sẽ cần rất nhiều điện, có lẽ chúng ta nên tiết kiệm từ bây giờ!
Dạng cổng sạc nhanh thứ 4 là ở Trung Quốc. Người Trung quốc rất “tỉnh” khi dùng luôn 1 dạng cổng sạc khác luôn phần còn lại thế giới, với tên gọi GB/T. Có lẽ người Trung sản xuất phần lớn lượng pin cho thế giới, và họ biết cách sạc tốt nhất? Hay là họ muốn chọn 1 phe riêng?
Tóm lại, trước khi các ông lớn làm xe điện ngồi lại với nhau và nói chuyện cái phích cắm điện, có lẽ việc đầu tiên chúng ta nên làm trước khi mua 1 chiếc là kiểm tra hình thù cái ổ cắm điện của nó. Nếu Tesla không phát triển ở Việt Nam, thì ngu gì mà mua xe có ổ Supercharge. Chọn 1 trong 3 cái ổ còn lại, và Chúa sẽ quyết định hãng xe nào sẽ sản xuất ở Việt Nam để chia sẻ nền tảng sạc nhanh? Huyndai đã hoàn thành lựa chọn theo phe châu Âu của họ...
Số lượng trạm sạc theo chuẩn kết nối và cổng kết nối có trong hình phía trên, và không phải Tesla đang dẫn đầu thế giới! Số lượng sạc nhanh theo “chuẩn China” là 125.000 trạm trên toàn thế giới, khi Tesla chỉ có 8.500, chuẩn châu Âu ít hơn chút với 7.500, tiêu chuẩn Nhật bản rất lép vế với vỏn vẹn 16.500 trạm.
Xe điện quả thật thú vị! Nếu xe chảy dầu cho bạn cơ hội làm luật sư, BMW cho ta cơ hội trở thành kỹ sư, thì xe điện sẽ làm bạn trở thành nhà khoa học xuất chúng!
Nguồn: Vinh Nguyen
