Khái niệm phanh đĩa là gì?
Phanh đĩa còn có tên gọi khác là phanh dầu, được cấu thành bởi các bộ phận chính như đĩa phanh, piston chính và piston con, má phanh, tay phanh...
Hệ thống phanh đĩa có nguyên lý hoạt động khá phức tạp, để đơn giản hóa, bạn có thể hiểu nó dùng lực nén để tác động vào má phanh, tác động trực tiếp lên đĩa phanh, làm giảm tốc độ của xe máy điện.
Cấu tạo phanh đĩa
Ngàm phanh (Caliper)
Đĩa phanh (Roto)
Đĩa phanh được gắn trực tiếp lên trục của bánh xe. Đĩa phanh được đục lỗ hoặc xẻ rãnh để gia tăng khả năng tản nhiệt (điều này làm giảm thiểu tối đa khả năng mài mòn của đĩa phanh, giúp cho đĩa phanh được bền lâu hơn).
Đĩa phanh thường được làm bằng vật liệu chịu lực rất tốt, bền bỉ, thường ít bị hư hỏng. Đĩa phanh sẽ bị cào xước bởi hệ thống kẹp phanh, nếu như má phanh đã mòn hết. Đĩa phanh cũng có thể bị cong vênh, nứt vỡ nếu chịu tác động của một lực lớn, như tai nạn xe cộ...
Má phanh (Brake Pads)
Hệ thống má phanh là một khối thống nhất, gồm 2 má phanh sẽ kẹp 2 bên mặt của đĩa phanh, và kẹp chặt lấy đĩa phanh khi sử dụng. Má phanh có thể chế tạo được từ gốm, hợp kim, hoặc kevlar,...
Piston
Phanh đĩa sử dụng piston (dầu) để truyền lực lên má phanh. Dầu phanh đĩa thường là loại chuyên dụng, có ghi tên trên nắp cốc dầu phanh. Khi pít tông hoạt động, sẽ ép má phanh vào đĩa phanh, và do đó, tác động trực tiếp giúp xe dừng lại.
Ngoài ra thì có thể có thêm một số bộ phận phụ khác, như lò xo (spring), bộ lọc khí(air filter),... chẳng hạn.
Ưu điểm của phanh đĩa
Phanh đĩa được đánh giá là có độ bám rất tốt, thậm chí tốt hơn gấp nhiều lần so với phanh cơ. Nguyên nhân chính bởi lực tác động thẳng góc của má phanh lên bề mặt đĩa.
Phanh đĩa có độ chính xác cao.
Tiến trình phanh ngắn chưa đến 0,5 giây. Do đó, khả năng dừng là nhanh chóng, và gần như không có khoảng trượt như nhiều dòng phanh khác
Do đĩa phanh được cấu tạo với các lỗ nhỏ, giúp việc tản nhiệt tốt hơn, không như tang trống nằm trong cả một hộp, vừa nóng, khó tản nhiệt dẫn đến nhanh hỏng hơn.
Nhược điểm của phanh đĩa
Do nằm bên ngoài, không được che chắn nên dễ bị dính bụi bẩn, nước... nhanh bị ăn mòn. Chính vì thế cần thường xuyên rửa xe, làm sạch hệ thống phanh đĩa.
Hoạt động phụ thuộc nhiều vào dầu phanh, nên cần thường xuyên thay dầu phanh định kì, nếu không phanh sẽ không hoạt động chính xác.
Má phanh cũng nhanh bị mòn do tiến trình phanh nhanh và mạnh.
Nếu không biết cách phanh an toàn sẽ rất nguy hiểm, dẫn đến bị ngã, lật xe khi phanh gấp.
Những nguyên tắc để dùng phanh đĩa an toàn
Luôn giữ khoảng cách an toàn với các phương tiện khác (tuỳ theo điều kiện thực tế của đường đi) để đảm bảo rằng có đủ quãng đường phanh cho xe khi xảy ra tình huống khẩn cấp.
Bóp/đạp phanh sau trước để giảm tốc độ xe từ từ rồi mới sử dụng kết hợp cùng phanh trước/phanh đĩa để giảm tốc độ của xe (tuyệt đối không bóp cứng phanh để tránh hiện tượng trượt lốp).
Không bóp phanh bằng cả bàn tay bởi lực bóp mạnh khi phản xạ có thể khoá cứng phanh. Tối ưu nhất là người lái xe nên bóp nháy phanh bằng 2 ngón tay để có thể kiểm soát được lực phanh phân phối trên từng bánh xe.
Không nên bóp phanh và giữ chặt mà nên nhấp nhả phanh để tay lái không bị khoá cứng khi xe trên đà giảm tốc. Điều này giúp bạn có thể vừa giảm tốc độ mà vẫn có thể điều khiển hướng di chuyển của chiếc xe.
